„Tajemniczy klient” w brzeskich sklepach

Jak wynika z badań przeprowadzonych w sierpniu br. przez Centrum Działań Profilaktycznych z Wieliczki na zlecenie Urzędu Miejskiego, w zdecydowanej większości sklepów sprzedających w gminie Brzesko alkohol zakaz podawania tych napojów osobom niepełnoletnim jest przestrzegany rygorystycznie.

W badaniach zastosowana została sprawdzona i skuteczna metoda „tajemniczego klienta”, który odwiedził 76 sklepów, w których sprzedawany jest alkohol. Polegało to na tym, że wskazane do audytu placówki handlowe (sprzedające alkohol) odwiedziła pełnoletnia dziewczyna, na pierwszy rzut oka wyglądająca na osobą niemającą jeszcze 18 lat. Wizytę złożyła w sumie w 76 sklepach. W każdym miejscu sytuacja wyglądała tak samo – „tajemnicza klientka” kupowała piwo, po czym notowała zachowanie sprzedającego. Aż w 57 poproszono ją o okazanie dokumentu potwierdzającego pełnoletność. Tylko w 19 punktach nabyła alkohol bez problemów.  Wynik jest zadowalający, ale też potwierdza to, jak ważne są cykliczne kontrole i szkolenia w gminie Brzesko – podsumowują przedstawiciele wielickiego CDP. Wniosek jest taki, że sprzedaż alkoholu niepełnoletnim w gminie Brzesko jest prawie niemożliwa. Zdarzają się sporadyczne przypadki, kiedy zbyt ufni sprzedawcy oceniają wiek po wyglądzie, czyniąc to nieświadomie. Generalnie jednak na tle 360 gmin przebadanych do tej pory tą metodą w całym kraju wypadamy bardzo dobrze. Z sierpniowych badań wynika, że w 75 procentach punktów sprzedaży detalicznej w gminie Brzesko osoba niepełnoletnia alkoholu na pewno nie nabędzie. Po audycie będzie to jeszcze bardziej niemożliwe, bowiem kontrole połączone były ze szkoleniem przeprowadzanym przez wykwalifikowanych trenerów, a każde takie spotkanie kończyło się wręczeniem certyfikatu potwierdzającym udział w kursie dotyczącym zasad obowiązujących przy sprzedaży napojów alkoholowych. Pracownicy Urzędu Miejskiego zapowiadają, że za jakiś czas badania zostaną przeprowadzone ponownie, aby poznać efekty tych szkoleń. Z doświadczenia wynika, że przy powtórnym audycie zdecydowanie wzrasta ilość sprzedawców proszących o okazanie dowodu tożsamości w przypadku wątpliwości dotyczących wieku kupującego.

Ustalenie wieku kupującego „na oko” nie jest sprawą łatwą. Sprzedawcy, którym zdarzyło się sprzedać alkohol osobie niepełnoletniej, najczęściej tłumacza się, że zwiódł ich wygląd kupującego. Istotnie, wielu nastoletnich chłopców wygląda na więcej lat, niż faktycznie mają. W przypadku dziewcząt mylący może być makijaż, który – o zgrozo – w młodym wieku bardziej postarza, niż upiększa. Dlatego specjaliści odpowiedzialni za przestrzeganie przepisów dotyczących sprzedaży alkoholu, zalecają metodę „bufora ochronnego”. Wystarczy wyobrazić sobie, że dolna granica wieku osoby chcącej nabyć alkohol to 25 lat. To może być wystarczającym kryterium, na podstawie którego można poprosić o udowodnienie swojej pełnoletności.

Przedstawmy zatem przebieg metody zastosowanej ostatnio w gminie Brzesko. Do sklepu wchodzi „tajemnicza klientka” i prosi o sprzedaż piwa. Wszystkiemu z ukrycia przygląda się trener CDP, który wkracza do akcji w momencie, kiedy sprzedawca nie wylegitymował klienta. Uświadamia on sprzedawców, że w ten właśnie sposób mogliby popełnić przestępstwo i narazić się – bądź właściciela – na utratę zezwolenia, jeśli tajemniczy klient był niepełnoletni, a trener byłby obserwującym całe zajście policjantem po cywilnemu. Po ukończonym szkoleniu sprzedawca otrzymuje certyfikat i materiały edukacyjne. Przy okazji brzeskiego audytu stwierdzono, że we wszystkich skontrolowanych w naszej gminie sklepach przestrzegane są w stu procentach przepisy dotyczące reklamy sprzedaży napojów alkoholowych oraz tabliczek informujących o szkodliwych skutków spożywania alkoholu.

Od września 2014 do połowy 2018 roku program ten został przeprowadzony w 360 miastach i gminach. Badaniom poddano 32 tysiące punktów. Podczas pierwszego etapu 34,45 % sprzedawców odmówiło sprzedaży alkoholu osobie, która mogła być niepełnoletnia. W drugim etapie już 72,22%. To najlepsza gwarancja, że metoda jest skuteczna.

___

Gmina Brzesko