Pismo Samorządu Terytorialnego „Wspólnota” opublikowało ogólnopolskie rankingi gmin: ranking inwestycyjny, ranking wykorzystania środków zagranicznych oraz ranking najbogatsze samorządy.
We wszystkich tych zestawieniach gmina Borzęcin zajmuje czołowe lokaty wśród okolicznych gmin, co nie tylko stanowi potwierdzenie właściwej realizacji zadań w upływającej kadencji samorządu, ale świadczy o postępującym rozwoju gospodarczym gminy. Rankingi zostały sporządzone przez zespół Pawła Swianiewicza, profesora ekonomii, kierownika Katedry Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.
Co do jakości sporządzonych rankingów żadnych wątpliwości nie ma prof. Andrzej Piasecki z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
– Profesor Swianiewicz jest najlepszy w Polsce i nie ma interesu, by naginać dane. Wcale się nie dziwię, że samorządowcy kręcą nosem na rankingi, bo mamy rok wyborczy. A to sprzyja rozmaitym kreacjom z ich strony. Mogą przedstawiać różne dokumenty, ale są w tej sprawie wyłącznie stroną. Niech te zestawienia dadzą mieszkańcom do myślenia. I niech ludzie wreszcie zaczną myśleć portfelem – mówi.
Ranking wydatków inwestycyjnych samorządów 2015–2017
Przy tworzeniu rankingu zespół Profesora Swaniewicza wziął podobnie, jak w poprzednich latach pod uwagę całość wydatków majątkowych poniesionych w ostatnich trzech latach (2015–2017) przez samorządy, co pozwala uniknąć dużych, chwilowych wahań wskaźnika będącego podstawą rankingu. Wydatki inwestycyjne, zwłaszcza z mniejszych jednostkach, cechują się znaczną cyklicznością. W poszczególnych latach mogą być bardzo wysokie, co wiąże się z realizacją ważnej inwestycji, by potem spaść do znacznie niższego poziomu.
Przed kilkunastu laty, kiedy rozpoczynano publikację rankingu inwestycyjnego na łamach „Wspólnoty”, największą uwagę przywiązywano do inwestycji w infrastrukturę techniczną. Uważano wówczas, że to te przedsięwzięcia najszybciej i najbardziej bezpośrednio przekładają się na rozwój lokalny. Ale sytuacja się zmieniła. Po pierwsze, podstawowe potrzeby infrastrukturalne w wielu gminach zostały zaspokojone i można było zająć się zaniedbaniami w innych dziedzinach. Po drugie, zmieniają się warunki, w jakich działają samorządy, w efekcie potrzeby inwestycyjne ewoluują. Na przykład starzenie się społeczeństwa może powodować, że być może bardziej niż nowych dróg będziemy wkrótce potrzebować nowych domów pomocy społecznej. Po trzecie, większą popularność zdobywały koncepcje naukowe wskazujące na znaczenie dla rozwoju gospodarczego innych niż twarda infrastruktura inwestycji – w dziedzinie edukacji, kultury, rozrywki, sportu. Trudno dzisiaj sformułować jakąś uniwersalną zasadę, która będzie odpowiadała na pytanie, jakie inwestycje w największym stopniu mogą przyczynić się do rozwoju. Na poziomie ogólnym trzeba się ograniczyć do brzmiącego banalnie, ale prawdziwego stwierdzenia: to zależy od warunków lokalnych. W zależności od nich poszczególne samorządy mogą potrzebować zupełnie innych działań. Stąd ranking nie próbuje dzielić kierunków inwestowania na mniej i bardziej potrzebne, ale analizuje z jednakową uwagą wszystkie projekty realizowane przez samorządy.
W zestawieniu wydatków inwestycyjnych samorządów 2015-2017 zdecydowanym liderem inwestycji w powiecie brzeskim okazała się gmina Borzęcin z kwotą średnich wydatków na inwestycje w przeliczeniu na mieszkańca w latach 2015–2017 w wysokości 716,30 złotych. Na drugim miejscu w powiecie sklasyfikowano gminę Dębno – 564,56 złotych, a na trzecim gminę Gnojnik – 526,77 złotych.
Fundusze Europejskie. Ranking wykorzystania środków europejskich przez samorządy 2014–2017
Ranking obejmuje wydatki finansowane przez dotacje unijne w latach 2014–2017. Objęto więc nim okres od formalnego rozpoczęcia nowej perspektywy finansowej 2014–2020, choć oczywiście takie ścisłe rozgraniczenie środków pochodzących z kolejnych programów operacyjnych nie jest możliwe. W latach 2014–2015 dominowały wydatki związane z kończonymi i rozliczanymi w tym okresie przedsięwzięciami realizowanymi w ramach budżetu na lata 2007–2013. Ranking odnosi się do danych pochodzących ze sprawozdań budżetowych. Pominięto więc środki pozyskiwane przez jednostki zależne, ale działające i zdobywające dotacje na własny rachunek (przede wszystkim spółki komunalne). Zestawienie odnosi się do danych przeliczonych na jednego mieszkańca.
Zaznaczyć należy, że budżet na lata 2014–2020 jest dla polskich samorządów najhojniejszy w całym dotychczasowym okresie naszego członkostwa w Unii Europejskiej, a do wykorzystania tych środków pozostało niewiele czasu. Z zebranych informacji wynika, że w okresie 2014–2017 w 40 jednostkach samorządowych (około 1,5 proc. wszystkich) nie pojawiły się żadne dotacje unijne.
W zestawieniu gmin powiatu brzeskiego, pierwsze miejsce w zakresie wykorzystania środków europejskich przez samorządy w latach 2014-2017 zajęła gmina Szczurowa z kwotą wydatków ze środków UE na mieszkańca 712,22 złote. Na drugim miejscu uplasowała się gmina Dębno – 576,06 złotych, a na trzecim gmina Borzęcin – 565,48 złotych. Stawkę zamyka gmina Brzesko z wydatkami w wysokości 38,96 złotych.
Bogactwo samorządów. Ranking dochodów JST 2017
Zastosowana metoda obliczania wskaźnika jest identyczna jak w poprzednich edycjach rankingu. Pominięte zostały wpływy z dotacji celowych. Zwłaszcza w okresie intensywnego korzystania z funduszy unijnych takie dotacje mają chwilowy, ale bardzo silny wpływ na wielkość dochodów. Wpływ dużej dotacji inwestycyjnej potrafi wywindować samorząd bardzo wysoko w rankingu, ale jest to awans chwilowy (incydentalny) i niemający związku z trwałym wzrostem zamożności. Uwzględnienie tylko dochodów własnych i otrzymywanych subwencji lepiej oddaje hasło naszego rankingu („zamożność”). Jak w ubiegłych latach wpływające do budżetu dochody zostały skorygowane na dwa sposoby. Po pierwsze, odjęto składki przekazywane przez samorządy w związku z subwencją równoważącą (regionalną w przypadku województw) – tak zwane „janosikowe”. Po drugie, do faktycznie zebranych dochodów dodano skutki zmniejszenia stawek, ulg i zwolnień w podatkach lokalnych – chodzi o to, aby porównywać faktyczną zamożność, a nie skutki podejmowanych w gminach autonomicznych decyzji odnoszących się do polityki fiskalnej. Skorygowane w ten sposób dochody podzielono przez liczbę ludności każdej jednostki samorządowej.
W rankingu najbogatszych samorządów, obejmującym dochody jednostek samorządu terytorialnego w 2017 roku na pierwszym miejscu w powiecie brzeskim uplasowała się gmina Czchów z zamożnością w przeliczeniu na jednego mieszkańca w kwocie 3352,40 złotych. Drugie miejsce zajmuje gmina Iwkowa z kwotą 2922,62 złote, a trzecie gmina Borzęcin – 2735,46 złotych.
Wartość majątku gminy Borzęcin
Wraz z realizacją szeregu inwestycji infrastrukturalnych rośnie wartość majątku gminy Borzęcin. Według bilansu na koniec 2017 roku, po odliczeniu kosztów amortyzacji stanowiła ona kwotę 85 milionów 265 tysięcy 96 złotych.
– Gmina właściwie się rozwija. Na inwestycje w latach 1998 – 2018 wydatkowaliśmy niebagatelną kwotę… 112 milionów 686 tysięcy 898 złotych, w tym w latach 2014 – 2018 – 28 milionów 589 tysięcy 695 złotych. Osobiście mam satysfakcję z tego, że kiedy przed 20 – laty obejmowałem urząd wójta gminy Borzęcin majątek gminy stanowił równowartość 2 milionów 810 tysięcy złotych, dzisiaj to kwota 85 milionów 265 tysięcy złotych, a więc pomnożyliśmy jego wartość ponad 30-krotnie. To kwintesencja samorządowej pracy – komentuje Janusz Kwaśniak, wójt gminy Borzęcin.
_
Źródło: Dwutygodnik „Wspólnota”, Gazeta Krakowska, dane UG Borzęcin